Ως κάποιος που ασχολείται έντονα με τον τομέα της βιωσιμότητας και πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας και Αριστείας (CSE), θεωρώ τα ευρήματα της τελευταίας μας έρευνας για το 2025 στην Ελλάδα τόσο ενθαρρυντικά όσο και ανησυχητικά. Ενσωμάτωση ESG στις ελληνικές εταιρείες δεν είναι πλέον μια τάση - είναι μια αναγκαιότητα. Αλλά αγκαλιάζουν πραγματικά οι ελληνικές εταιρείες αυτόν τον μετασχηματισμό;

Βασικά ευρήματα από το Έρευνα CSE

Η φετινή μελέτη ανέλυσε 160 ελληνικές οργανώσεις που δημοσίευσαν εκθέσεις βιωσιμότητας και αποκάλυψε ότι:

• 94% από αυτούς ακολουθούν Πρότυπα GRI

• 89% ευθυγραμμίζονται με το Στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ (ΣΒΑ)

• Ωστόσο, μόνο 15 εταιρείες έχουν λάβει αξιολογήσεις από παγκόσμιους οργανισμούς ESG, όπως η Sustainalytics ή το CDP

• Και απλά 68% έχουν ζητήσει εξωτερική διασφάλιση για τις εκθέσεις τους

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ενεργό ενδιαφέρον για τα πλαίσια ESG, αλλά αναδεικνύουν επίσης σημαντικά κενά στην εφαρμογή, τη διαφάνεια και την αξιοπιστία.

Προκλήσεις σε ένα μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό τοπίο

Ενώ όλο και περισσότερες εταιρείες υιοθετούν τα διεθνή πρότυπα, ο ρυθμός προσαρμογής στα νέα Οδηγία για την υποβολή εκθέσεων εταιρικής βιωσιμότητας (CSRD) παραμένει αργή. Σύμφωνα με τον ελληνικό νόμο 5164/2024, οι μεγάλες εταιρείες δημοσίου συμφέροντος πρέπει να αρχίσουν να δημοσιεύουν εκθέσεις σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκά πρότυπα αναφοράς για την αειφορία (ESRS) ξεκινώντας από το 2025, ενώ οι μικρότερες οντότητες σταδιακά από το 2027.

Αν δεν δράσετε τώρα, η συμμόρφωση θα γίνει πιο δύσκολη -και πιο δαπανηρή- αργότερα.

Η προσωπική μου ερμηνεία

Οι αριθμοί λένε ένα μέρος της ιστορίας, αλλά η εμπειρία λέει τα υπόλοιπα.

• Το υψηλό ποσοστό των εταιρειών που χρησιμοποιούν τον GRI και ευθυγραμμίζονται με τους SDGs είναι ελπιδοφόρο, αλλά χωρίς εξωτερική διαβεβαίωση, οι ισχυρισμοί ESG παραμένουν ευάλωτοι σε έλεγχο.

• Μετρήσιμοι στόχοι, όπως οι στόχοι για μηδενικές εκπομπές και τα κίνητρα για τα στελέχη που συνδέονται με την ESG, εξακολουθούν να απουσιάζουν από τις περισσότερες ελληνικές εκθέσεις βιωσιμότητας.

• Οι αξιολογήσεις ESG από ανεξάρτητους οργανισμούς δεν είναι μόνο για το θεαθήναι - βοηθούν τις εταιρείες να εντοπίσουν τις αδυναμίες, να συγκρίνουν την πρόοδο και να αποκτήσουν πρόσβαση σε βιώσιμη χρηματοδότηση.

Τι γίνεται με τις ΜΜΕ;

Ένας από τους πιο παραγνωρισμένους τομείς είναι η ενσωμάτωση της ESG στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Μια παράλληλη μελέτη του 2025 από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος αποκάλυψε ότι:

• Πάνω από τα δύο τρίτα των ΜΜΕ ενδιαφέρονται για τα ESG

• Μόνο 22% έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν δραστηριότητες που σχετίζονται με την ESG

• Απλά 12% έχουν υλοποιήσει οποιαδήποτε πρωτοβουλία

• Και μόνο 3% διαθέτουν δομημένη στρατηγική ESG

Παρόλα αυτά, το ένα τρίτο των ΜΜΕ που συμμετείχαν σε περιβαλλοντικές ή κοινωνικές δράσεις ανέφεραν αυξημένα έσοδα ή μειωμένο κόστος-ένα σαφές σημάδι ότι η βιωσιμότητα αποδίδει.

Για μένα, αυτό ενισχύει μια αλήθεια: η εκπαίδευση και η κατάρτιση είναι η πύλη προς τη δράση. Αν δεν βοηθήσουμε τις ΜΜΕ να αποκτήσουν παιδεία σε θέματα ESG, δεν θα καλύψουν το κενό εγκαίρως.

Ο ρόλος της νομοθεσίας και της κατάρτισης

Η υιοθέτηση του CSRD στο ελληνικό δίκαιο απαιτεί μια στρατηγική αλλαγή. Οι εταιρείες πρέπει να προχωρήσουν πέρα από τη συμμόρφωση και να δουν τη βιωσιμότητα ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Στο CSE, έχουμε αντιμετωπίσει αυτή την επείγουσα ανάγκη στο 2025 Παγκόσμια Σύνοδος Κορυφής ESG, προσφέροντας πρακτικά πλαίσια συμμόρφωσης με τα ESG και βοηθώντας τα στελέχη να προετοιμαστούν για διπλές αξιολογήσεις ουσιαστικότητας και επαλήθευση από τρίτους.

Η κατάρτιση δεν είναι πολυτέλεια - είναι μια στρατηγική επένδυση.

Τελικές σκέψεις: ESG ως στρατηγική επιταγή

Προτρέπω τους ηγέτες των επιχειρήσεων, τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων και τους Επαγγελματίες ESG στην Ελλάδα προς:

• Επένδυση σε εξωτερική διασφάλιση για εκθέσεις βιωσιμότητας

• Καθορισμός ποσοτικοποιήσιμων στόχων ESG και τη σύνδεσή τους με την οργανωτική απόδοση

• Ενίσχυση των ΜΜΕ μέσω της εκπαίδευσης και των συμπράξεων

Αυτό δεν είναι απλώς μια απαίτηση υποβολής εκθέσεων - πρόκειται για ανθεκτικότητα, εμπιστοσύνη και μακροπρόθεσμη δημιουργία αξίας. Οι εταιρείες που θα το κατανοήσουν έγκαιρα θα ηγηθούν της επόμενης γενιάς βιώσιμης ανάπτυξης.